Bij lean is het belangrijk dat je als management weet wat er op de werkvloer speelt. “Go to the gemba!” hebben we immers geleerd. Alleen… hoe veilig voelt een medewerker zich als hij iets zegt? Als hij weet dat “kritiek” altijd gewaardeerd en teruggekoppeld wordt, zal hij bereid zijn alles wat zijns inziens een mogelijke verbetering inhoudt te vertellen. Een luisterend oor en aandacht vormen meestal beloning genoeg; die hoeft helemaal niet uit geld te bestaan, wat men vaak denkt. Daarnaast zal hij ook de waardering en eventuele hulp van zijn collega’s moeten krijgen. Als het doen van verbetervoorstellen met zich meebrengt dat je je buiten de groep plaatst omdat je een “uitslover” bent, is het pleit natuurlijk ook al gauw beslecht.

Ik dacht hier laatst aan toen een jonge assistent uitvoerder een presentatie hield voor het kwartaaloverleg van het voltallige UTA-personeel van een bouwbedrijf. Wat was er aan de hand: hij moest ter afsluiting van zijn MBO-studie een presentatie houden over de stage die hij gelopen had, en wat is nu leuker dan aangenomen te zijn door het bedrijf waar je je stage gelopen hebt, en plein public te mogen vertellen wat je precies gedaan hebt en dat dan ook nog eens te doen over het onderwerp “lean”, waar de directie van jouw eerste werkgever zo verschrikkelijk enthousiast over is!

De presentatie werd gehouden en om de waarheid te zeggen, er zaten zo links en rechts nog wel wat hiaten in. Om mij heen hoorde ik allerlei gefluister over wat aangepast zou kunnen worden. De algemeen directeur was het er kennelijk ook niet helemaal mee eens, en uitte dit door aan het eind van de presentatie luchtig op te merken dat “lean hier verkracht was”. Een fijne opsteker, waarna het even stil bleef en vervolgens het volgende agendapunt van het overleg aan de orde gesteld werd. Niemand zei dus wat, niemand bood een helpende hand…….

De boodschap die hier afgegeven wordt is duidelijk: pas op als je iets gemaakt of verzonnen hebt, want de kans dat je (zelfs publiekelijk!) afgeschoten wordt is levensgroot, hoe goed je nog je best gedaan hebt. En ga er maar vanuit dat iedereen zijn best doet; het best van de één zal anders zijn dan het best van de ander, en soms wordt het totaal overzicht gemist waardoor een verbetering suboptimaal is, maar we hebben ons ingespannen om iets dat niet goed loopt aan het daglicht te brengen om te verbeteren!

Als je als management “lean” belijdt, zul je je moeten inspannen om een omgeving te bieden waar kritiek en verbeteringen veilig en in alle vrijheid geuit kunnen worden. Je staat naast je medewerkers  zodat je ze kunt zien en horen en niet boven ze omdat jij als manager alles beter weet.

Voor alles is de weg naar Lean Bouwen een leerproces; voor iedereen, van de hoogste tot de laagste medewerker in het bedrijf. Het vertragen of misschien zelfs stoppen van dit proces door dit te frustreren is pas echt verspilling, en dat is nu net wat me met Lean Bouwen willen voorkomen. Al met al is hier weer eens een kans op gezamenlijk leren verloren gegaan. Jammer!